Sinopsiso

»Camelamos naquerar« si adaptacija kotar homonimno teatareski drama so bijandilas kotar e kooperacija maškar o Rromano poeto thaj univerzitetosko profesoro, José Heredia Maya, o Rromano flamenco khelutno thaj koreografo Mario Maya, savo so khetane e javera aktoroncar khelel an kodo kotor. Kodo but učho eksperimentalno projekto, kombinirinela poezija, muzika thaj kheliba, so si jekhutno šajutno drom te kreirinel pes kado revolucionarno nevipe.

E filmosko alavpe Caló, čhib pe savi vorbin e Espaniajkere Gitanos, pharuvel pes sar »amen khamas te vakeras«, thaj ilustririnela/sikavela i zor te iranel pes palpale ki Espaniaki historija o than so isi e Gitano manušen thaj te kritizirinen e institucionalnona-justicija so arakhelas kodi komuniteta. Sar startno punkto astarela pes Pragmatikongere skrinisaribasar kotar e Katolikane Monarhura pe agor kotar o 15-to šelberšipe, kolesar astardasi lungi Rromane manušengi prosekucija savi so džalasa dži ko 20-to šelberšipe E Frankoskere kanunencar/zakonencar.

O filmo sasa sikavdino ko1976-to berš, jekh beršpalipe palik e Francisco Franco-sko meripe thaj agor kotar e dešeberšengiri diktatura, thaj akalesar o filmo ačhilasa avguno Rromane komunitetako krlo/glaso ande Espania. Sar so o Pepe Heredia, sociologisto, dokumentarno filmosko režisero thaj e poetosko čhavo, »›Camelamos naquerar‹ sasa drama savi so; achilas politikano instrument ko komunitetako serviso thaj komunitetako rodipe vaš o digniteto.«

Dur kotar e folklorikane reprezentacije, so sasa popularne pe kadi vrama, »Camelamos naquerar« si jekh eksperimentalno projekto vazdimo trujal konekcija pe karteksti, so phenel vaš e kanunura/zakonura mamuj e Rroma, flamenco-skere scenaja so si mamuj kodo, thaj dokumentarno vi jekh kotar e Rromengo dživdipe pe kodi vrama. Recitirindoj vaj giljavindoj e Heredia-skere poeme, pe jekh vrama sikavindoj istorija trujal khelibe e phutarde scenariosko, sikavela kaj e Rroma khamen te vorbisaren korkori peske. Pe jekh vrama o oraliteto/vakeripe thaj kadale aktosko vužipe, zurales si ko kontrasti e skrinisarde tekstosar kotar fragmentura kotar e anti-Rromane zakonura so pe ekrano sikavena pes sar bipersonalno mesažo, džikote e akterura/khelutne sikavena pes sar pharuvibaskere agentura.

»Camela mosnaquerar«, vi i drama vi o filmo, si reference pe socijalno miškipe ande modern Espanijaki Rromani komuniteta.