László Moholy Nagy-eskere dokumentarcura ande Weimar Republika, kana vazdelas pes o Nacional Socijalizmo ano Berlin (“Berliner Stilleben”, “Grosstadt Zigeuner”, 1931–32), sasa ignoririme kotar e artikane thaj filmeskere historikura, sar mamuj oleskere eksperimentalno, astistikane, pedagogikane aktivitetura thaj e javera avant-garde filmura. Kodi situacija pharuvdas pes ande paluni dekada, sar rezultato kotar e kritikane kulturaki influence. Filmeski thaj mediumengi arheologija destabiizirindas e deskripcijakere,sisitematizirime aspekton, anglal sa, lena ande godzi majbut formalno uredon, ulavdindoj “o poetikano kotar o politikano”. O Jan Sahli, Germanijako filmesko historiko ande peski, sigate publicirimi monografija, astardas te mapirine e Moholy-esko filmengo opuso, fokusirindoj pes upral o lajtmotivi “Sinneserweiterung” [samakiri ekstenzija]. An muri prezentacija, dzaindoj pala e trendija ko of nevi filmeski historija (Thomas Elsaesser) thaj leindoj e rezultaton kotar muro rodipe vash e Romengere imazhura ande Hungarijaki filmeski historija, me sikavdem e Moholy-eskere pretenzije, thaj analizirindem leskere filmon as memorijakere modelura (Jan Assmann), sikavindoj olengiri importance ande Romane manushengi kolektivno memorija. Leindoj thaj buhljarindoj i vorba Kunstwollen vakerdi kotar o Alois Riegl, Austrijako artikano historiko, me phenav kaj o László Moholy-Nagy, pala leskoro iranibe ano Berlin ko emigracijakere bersha, sar rezultato kotar e pharuvipa ande socijalno, politikano thaj kulturako dzivdipe, preirandas pesky sama ko socijalno butja thaj astardas formalno experience katar e socijalno zor leindoj e filme sar medium, mangindoj te sikavel peski rezistanca mamuj e zurale fashistikane tendencije.