“Jekh organizacia savi kerel buti k-o darrinǎ e ćarǎqe mangel te nakhaves o ide and-i praktika.” Katar-o berś 2011-to i Carmen Gheorghe irisajli and-o thaj kaj biandili and-o rromano gav Mizil k-i Rumani, te śirdel o ʒamavipen e khetanimasqo maśkar rromněnθe.

And-o vaxt e komunizmesqo, laqo dad kerel sas buti anda jekh fabrika, thaj laqi daj sas ʒuvli k-o kher and-o Mizil. And-i śkola, and-o vaxt e komunizmesqo, rromane ćhave sas durǎrde and-o skaminda save sas rezervuime especialone siklovnenqe. I Carmen beśel sas k-o skamind paśa jekh rakli so laqi daj kerda sas aborti. O aborti sine rokhlo tel-o Ceauşescu, thaj sa i familia sas dikhli sar dośali pal-o aborti e dijaqo. Atoska, o siklǎrne thaj varekana vi avdǐves, na uʒaren sas te siklǒn but rromane ćhave. E Carmenaqi daj phendas laqe “odolesθar naśtin te phenes so sinan Rromni”. E Carmenaqi daj muli kana sine deś-u-trin e berśenqi, ama dias inspiracia e Carmenaqe te del godǐ pala pesθe thaj te uʒarel e murśesθar. “Sarkaj te ʒanel sas so na sine te ovel la vaxt paleder.” Jekh bibi e Carmeniaqi kerel sas buti and-i insurancia thaj tromardas e Carmena te marel pes mamuj o palapaćapen so o ʒuvlǎ naśtin te aresen vipal śance sar o murśa.

I Carmen dikhel pes sar aktivista ama na zumavel te vakerel vaś-o ʒuvlǎ, butum paćal and-i metoda “te del len jekh śanca te oven śunde”. Oj kerdas magister and-o politikani ʒantripen tel-o titulo te das nevi piktura e Rromněnqi prdal-i historia, laqi buti den emfaza pe rromnǎ save aćhile bidikhle odolesqe so “si dikhle sadaj e averenqe jakha.”

And-o berś 2012-to, i Carmen gelitar and-i Amerika k-o USA tel-i patronaźa e U.S. State Departamentosqi, Programa e Maśkarutne Śerutnimasqi. Sas la śanca te dikhel khetanimasqo ʒanavipen so keren na raipnikane agencie anda panʒ statǎ, “sas jekh drom so kerdom personal thaj paruvdas miro ʒivipen; dina man jekh nevo ćhand sar te dikhav e manuśen”. Kana irisajli k-i Rumania, i Carmen vazdina i asosiacia E Romnja. Nesave love anglutne avile kotar-o Mama Cash jekh organizacia so isi la baza and-i Holandia thaj del love ʒuvlikane iniciativenqe, buteder and-i Afrika thaj India. Akana o love aven kotar-o OSI thaj kotar-i lovelind e Norvegiaqi. I Carmen na kamel love katar-o raipen odolesqe so kamel te ovel bi-umblavdi. I asosiacia E Romnja si aktivo maśkar Rromenθe vi and-o foro vi and-o gav, buteder and-e ćorroledera gava e Rumaniaqe.

And-o Mizil, k-i asosiacia E Romnja keren buti deś ʒi k-o deś-u-duj rromnǎ, vi ternǎ vi phurǎ save mangen te laćhardǒl i ifrastruktura so kamlǒl pes. Angla duj berś, areslete pheren i godǐ e bare rajenqi and-o gav kaj te thoven asfalta pe ulice. Jekh ʒuvli savi ʒivel sas anda jekh ulica bi-asfaltome, phendas “te na dina o śerutno e kupatniaqo asfalta and-amari ulica, naj te dav miri vota lesqe kana te aven o alosarimata”. O śerutno e kupatniaqo kerdas kaj anda jekh kurko isine asfaltuime i ulica. Madikh akava, ʒi akana isi sadaj duj pompe and-o foro thaj nane len kanalizacia.

“O zoralipen isi te keres organizacia and-o khetanipen thaj te manges tire hakaja. And-o lokalo ja thanutno konteksto sofora isi ekilibri maśkar-o pućhimata vaś-o infrastrukture: barvale/ćorrole; terne/phure; Rroma/gaʒe; murśa/ʒuvlǎ. Vi murśa vi ʒuvlǎ xuterde and-o `gi o paternalizmo pal-i rola e ʒuvlǎqi. But e Rromenqe ʒan khetane o ćorrolipen thaj o phandlo drom karing-o love”.

O ʒuvlǎ and-i asosiacia E Romnja lile te dikhen neve jakhença o ćhingara sar aresimata. And-i gavutni zona kaj but Rroma ʒan k-i khangeri pokajme, i asosiacia E Romnja avili te del e ʒuvlěn o hakaj te keren diskucie sadaj maśkar ʒuvlěnθe. O ʒuvlǎ katar-i Mizilesqi grupa kerde jekh fotografienqi ekspozicia vaś E Romnja. Jekh somdasni and-i grupa, i Aldeza lia te siklǒl thaj akana kerdas trin berś and-i universiteta k-o Ploieşti thaj isi akana e asosiaciaça E Romnja.

“O feminizmo isi te śajares e ʒuvlěn. Isi śela probleme save prabut dukhaven e Rromněn. Pe bibaxt nesave rromane organizacie si numaj fotokopia katar-o modeli e gaʒikane dostimasqe. O koncepti interseksionalitaqo so si ʒuvlikane hakaja, nane and-o mamujipen karing-o koncepti e Rromenqe inkluziaqo.”