E Lisa Weiss [Lisa Vais] sas bijandi katar laki dej kon sas katar ekh kampera [phirutni] komuna thaj katar lako dad kon sas sinto. Voj sas bijandi ando ekh phirutnengo kampo ando o Venlo, Xolanda, ekh themagornalo (granicako) foro savo si paśal o Njamco thaj e Belgija. O berś sas 1958-to berś. E sintura thaj e kamperja komune ando regiono si kidinde ekh ande avereste so źi adive, thaj von ulaven e ekhsavutne kamposke thana, date sako ekh lendar si len peske lenge korkorutne identitetura. Źi kana voj sas pandźe berśengi, e Vais sas barjardi te vakjarel e duj sinto thaj xolandanikani ćhiba, źi kana lako dad mukhla lake deja thaj gadaleske voj sas zorime katar lake dejaki familija te durjol pe. Kadava kerda but bari xor maśkar e Vais thaj laki sinto familija, źi kana voj kerda dori palpale lenca kana voj sas deśove berśengi. Sasto lako źivdipe (trajo) e Lisa Vais serda kaj voj źivdel maśkar duj dunjave (lumje), nisar sasteste dorjardini karing e ekhto aj karing e averto. Ande e kamperengi komuna voj ni serelas pe ka pesko than thaj sas diskriminirime mamujal soske voj inklel katar e sintura. Maj palpale ande berśa, ande e sinto komuna, voj serda pe bidorjardini soske la ni sas la reslini (laćhi) komanda ande e ćhib.

E Vais astarda te gilabel kana sas ćhej, gilabelas popularne gilja thaj lelas o bravo e familijako thaj e amalengo. Voj eventualno astarda te lel sikavina te śaj sikjol te baśalel pe gitara. Sar ekh źuvlikani gitara baśalni, e Vais si unikalno ande e sinto komuna, soske principno e sinte źuvlja ni baśalen pe gitara; instrumentura principno si kotor katar e murśikani dunjava. E Vais śaj avel dikhlindi katar khajekh sintura khajma sar prabut liberalno ando pesko artistikano źivdipe, thaj lako bisipe vaś inkjaripe karing khajekh grupake norme śaj aven mujphende katar e berśa save formirisarde la kana voj beśelas avrjal late. Si aver źuvlja kon si avrjal e norma kana vakjardol pes aśal gasave norme, ama, e vrjame i von aćhen aver ande kadaja dori.

E Lisa Vais aktivno la pesko sinto palalmukhipe thaj sas andre thodi ando lesko sikavipe aśal e palune pandź berś. Voj ramosarel muzika ande e sinto ćhib thaj angaźiril pe ande proektura ando alav peske manuśengo. Voj sas sikavdi pe xolandikane televizijake performacije thaj ande verver festivalja thaj voj kerda i but studio audioramosaripenata. Lake giljan si len andre eksperimentalne ćaćunipenata, ama i definitivno doza nostalgija thaj emocionalne xarakteristike. E teme save voj sikavel si but drom aśal kadava sar te źivdes libero thaj sar te źas dromeste, ama von si i aśal ćaćune źivdipenaske pharipenata thaj khamipenaske istorije. Barabari peske muzikasa, e Vais ramosarda istorije aśal lake dadesko bisipe thaj aśal o prastavipe (persekucija) vaś e sintura thaj e roma ando o Samudaripe (Xolokausto). Voj kerda buki i sar profesionalno aktrisa.

E Vais thoda ekhe thaneste ekh śkolipenasko (edukacijako) proekto ande savo voj akharel e xolandone ćhaven te aven ande lako studio te aśunenen la sar gilabel. Via istorija thaj photura, voj napal sikavel lenge e sinto kultura e resasa (celjasa) te marel pes mamujal o stereotipo. E Vais-a sas la i maj but katar e 1400 ćhave te keren lake vizita ande lako vurdon ando o kampo ando o Venlo, so ćhanil kaj voj inklisti upral but baro barthovipe (bariera) ande e dori e bijanutnenca, soske e kampo si le bilaći reputacija maśkar e butźenipenaski populacija. Kadja, voj del ekh ekhtone vastesko, realno śajpe aśal terne manuśa te seren ekh turjalin savi si gadiki daravdini kozom si i romantizirime.