Po šelberša hine o Roma the o Sinta kotor sar džanibne andre evropsko bašaibnaskeri struktura, sthovkeľari, kerde džanibnaskere štila the štandarda, aňi na vakeras pal e inšpiracija. Peskere perše koncertostar andro berš 2002 pes e romaňi the sintsko filharmonija kamelas te sikhavel.

Ilo upral

Hino andal vajkeci Romane the Sinti telunegrupi, o džene andal e romaňi filharmonija the Sinti filharmonija andro Frankfurtos hine andal o bare prindžarutne orchestra pal caľi Evropa. O orchestros sikhavel džanibnaskere andal o dešupandž thema, thode andal o komorna subora ži po calo simfonicko sthode džene ži 70 lavutara.

O rjaďiteľis Riccardo M. Sahiti merkinel na ča kaleske, hoj te cirdel avri na ča lačhi profesijonalno urovňa kale lavutarengeri the vičinden solistengeri, aľe tiš bare romane kreativita andre kada, sar pes evropsko džanibnaskero bašaviben kerďas perdal o šelberša.

Andal o berš 2001 premarelas o Sahiti, hoj te džal dijader dženibnaskero he koncepčno romano the sintsko dijaripen perdal e filharmonija. O orchestros sikhaďas vajkeci adaďiveseskere sthoďipena, so dokazinel, hoj O Roma the o Sinti pes the akana jekhetaňon pre kada, hoj te džal dijader stoďipnaskere trenda.

Džanibnaskero – poľiticko hiros

Romaňi the Sintsko filharmonija has oficijalnes phundraďi pre peskero peršo koncertos 3.novembris 2002 andro koncertno baro kher – frankfurtsko Philantropinos. E grupa Robi Lakatoš vistupinďas sar vičinde. Maškar o džene, so vakerenas has o prof. Micha Brumlik, akorutno rjaďiteľis pal o Institutos perdal o sikhľuviben the dokumentacija pal e historija Holocaust the poľitikos o Albrecht Magen. E romaňi inteligencija has prezentimen la Romani Rose, le bareha (veduciha) pal e Centralno rada ňemcike Sinta the Roma the mek tiš le hercoha Nedjo Osmanoha.

But aver filharmonijakere bašavibena zalenas the pedagogicko dikhiben – varasave koncerta kerenas vakeribena le sikhľardenca, lengero cjelos has te hazdel le terne dženenge džanibena pal e kriticko voďi.

Romaňi the Sinti filharmonija čujinen lengero bašaviben sar poľiticko hiros, so zaphenel, sar makarsavo kulturno than, barvaľisarel jekhetaňiben. Lengere džanibne bašaven na sar zastupca pal e romaňi kultura, aľe the sar bičhade pal o evropskero džaniben.