Bijando ando o 1965-to berś ande ekh bari irlandaki phirutni familija ando o Kaunti Ofali [County Offaly], Irlanda, folk gilabavno thaj paramići phenavno o Tomas Makarti [Thomas McCarthy] barilo ‘gremada’ giljanca. Sako ekh phirutni familija, vov del pes godi, ‘pumpisarda muzika’ ande peske ćhave pe gadaja vrjama.
Ćaćes, o Tomas sikilo but katar e tradicionalne gilja save vov gilabel adive katar peski dej, e Mari [Mary], thaj aver phurane paśutne. Lesko sikavipe, vov phenel, sas striktno. Leski dej aśunelas samasa kana vov praktikuilas ekh gili, thaj te vov dośarelas la voj ka ćhinavelas le, ‘tu naśes gathe, me xić ni źanav kajte tu źas, ama tu naj san pe vortano drom’. Leski dej kikidelas pe kadava kaj o terno Tomas te kerel zorales buki te masteril ekh gili źi ka perfektope, soske sade (numa) atoska vov śaj ‘del la bangjaripe kate thaj kote’. Kadava ‘bagjaripe’ sas vastno (importantno). ‘Tu nisar ni gilabes ekh gili pe ekhsavi ćhan’, leski dej sikavda le, ‘tu ni manges te aćhes monotonno’.
Irladane phirutne, o Tomas del pe godi, sas miśto arakhade katar e gorja [manuśa kon naj katar romano aj phirutno inklipe] ande lesko ćhavrutnipe. Kadava ni sas sade (numa) katar o esencialno bukjaripe savo e phirutne denas, ama i katar o lośalipe savo von andine pesa – lenge giljango, tancosko thaj istoriengo barvalipe. O Tomas del pe godi i momentura ande save e gorja garavde phirutnenge grasten, te naśti e phirtune te meśkin maj dur lendar thaj e gorja te śaj lośavon ka lengi muzika thaj tanco aśal aver ekh rjat.
E bukja aćhile aver ande 70 berśa katar o 19-to śelberśipe. O buxleste umzardo trubusaripe vaś plastiko, o Tomas phenel, ‘xasarda o trubusaripe aśal kakavje thaj skamine te aven laćharde’. E mexanizacija vaś phuvbukjaripe pe gadaja vrjama i voj zorisarda bute irlandone phirutnen avrjal lenge tradicionalne sezoneske bukja. Ama sar o Tomas phenel, e portativno TV sas kaj mudarda e śelberśutne phurane muzikalne tradicije savenca vov barilo de ciknjara. Kana e phirutne ‘śaj thon vordonesko akumolatoro karing ekh portativno TV’, gilabavutne tradicije ‘mule ekhe rakjake’ ande lenge thana; ‘Aćhilo biśukar te gilabes phurane gilja save sas lengo palmukhipe, lengo zejengo (dumengo) kokalo.’
Ando o 1980-to berś, e Irlandako śerutnipe akharda te kerdol pe ekh doklado savo phenda kaj e phirutne dine gremada karing o muzikako keripe ande e dominantno populacija, kon ingjarde melodije, gilja thaj tancura katar ekh foro źi ande aver foro, kon kerde thaj laćharde instrumentura, thaj denas pesko unikalnipe stilo vaś baśalipe ande e irlandone kavja (duduća) thaj violine. Date kadava, si cikno pindźaripe vaś e phirutnengo efekto pe о tradicionalno irlandano giljango baśalipe. O Tomas si motivirime katar ekh fundakano mangipe te marel pe mamujal kadava bisamalipe. Ande peske kompozicije, sar ande e ‘Meśkin amen palem [Moving Us On Again] (Voj thaj me, 2014 [Herself and Myself, 2014), vov del sama ka o stereotipo thaj e diskriminacija save e phirutne len ande e majsini gremadin (societeto). Ande leske baśalipenata, vov vakjarel vaś o dipe e irlandone phirutnengo karing e kultura thaj e gremadin, savo ingjarel e terne phirutnen karing kadava te pućen pe vaś e prezumpcija ‘kaj len naj len khanćik te barikanipe lesa’.
Xarismatikano, lośdavno, perfektone komikane thaj dramatikane vrjamasa thaj ekhe prabutne barvalipenasa vaś phurane giljanca, o Tomas del e irlandone phirutne giljabavne tradicijenge e sama thaj o vizibiliteto save von trubul te len.