Jeg têrno Řom kêrel ka pesko kirvo, ka o kraj, bući. Kana či kamel te pîřil le krajeskê, če profeticko suno dikhlja, phandavel les o kraj ande ‘k zîduime řobija. Le krajeski rakli kaj kamel les, čordanes pravarel les pa jeg cîni zîdoski grjapa.

O lolo kraj, kaj sî o dušamo le krajesko, kamel jeg djes te marel pe le krajesa. O kraj sî te rešîl gîčimata. Jek gîčimos sî: Savo sî o opruno agor jekha kaštuna rovljako thaj savo sî o teluno agor? O dujto gêčimos sî: Katar duj gras, kaj khančestar či razlikuin pe jekh-avrestar, trobul te mothol, savo gras sî le krajesko. Liduj puśimata daštil te rešîl le krajeski rakli peskê zîdome piramneske ažutimasa, kê vov sja kole gîčimaskê bajur dikhlja anglal ande peskê sune. Pala kodja avel le krajeski proba kasavi: o kraj sî te kêrel sja kodola buća, kaj kêrel len dur lestar o dušmanicko lolo kraj, numa kodo dušmanicko lolo kraj dikhêl sja ažutimasa kata »štare jakhêngo manuš«. Ažutimasa kole Řomestar, kaj akana řobijatar oslobodisajlo, daštil te rešîl o kraj vi kaća proba.

Akaka rodel o lolo kraj te marel pe le Řomeskê kirvesa, le krajesa. Pe krajesko than maladjol o Řom le lole dušmanickone krajesa, kethane dešujekhê vortakenca te o lolo kraj te na źanel savo sî lengo šêrutno. O lolo kraj garavel ekhê bêjatos sar špijono ande le grupengi sovimaski soba: O bêjato trobul te arakhêl kon-i o šêrutno, paj adresirimos jek – avreskê. O Řom či na dikhlja kodja scena maj anglal ando suno, thaj o lolo kraj njeril peskê buźanglimasa kaća trjaba. Numa vi o Řom źanel peskê buźanglomasa te skêpil pe mundarimastar thaj o lolo kraj musaj te šêmnosarel po agor jek pačako kontrakto. O Řom boldel pe palpale kaj pesko kirvo ka o kraj, savo del leskê peska raklja řomnjakê.

(Translacija: Mozes F. Heinschink)

Kaća paramiči »So džalas o čhavo sune« kata o Andrej Blada phandel akcijakê thava kata o buhljardo tipo »Der Traum« / »The Dream« [›O Suno‹] (ATU 725) elementonca avere paramičengê: po eksemplo o motivo anda e paramiči »Goldener« / »The Golden-Haired« [›Le Sumnakune Balengo‹] (ATU 314), kaj o vitjazo či pîřil pesko futurablo suno. Kado sunesko motivo arakhas vi ande le Kaldêrašengê paramiča thaj vi ande l’ paramiča kata l’ ungricka thaj slovakicka Řom. Mode / Hübschmannova (1983/I: 518) ramon, kê e rêdêčinakî baza kata kaća paramiči sî ande Indija. Vi prinźandi la ande l’ thema Turkija, Perzija, Grecija, Armenija taj avera. Numa e figura »štare jakhengero« avel anda l’ slovakicka narodni paramiča. O paramičari či spomenij o originalno anav Štyroký, nego hasnil direktno e řomaji verzija »štare jakhengero«. Le paramičaroskê naj problemo, te uključil vi nevi texnika ande farmekoski paramiči. O vitjazo telefoniril katar peski cîni feljastrica le krajesa ande lesko palaco, numa te khêlavel le »štare jakhengeres«.
Pe sama kataj stilistika arakhas ande kaća paramič but vorbakê formule, intimitetoskê fraze thaj parenteze. Ande vuni paramiča kata l’ jugo-evropakê thaj istočno-evropakê řomane grupe arakhas ande direktno divano kata l’ vitjazur vi ekspletivni svatur. Von sîkaven zor thaj snaga, numa but gaźe vaj aver fajtengê Řom, kaj sî len aver komunikacijakê strukture, interpretirin len butivar sar ›bilaźavne‹. Kadala ekspletivni svatur vaj č’ arakhadon ande l’ gaźengê narodni paramiča vaj či ramosajle andaj moraloski sama – jeg manipulacija, savi bangjarel e originalno priča thaj pe sama le řomane paramičengi, cementiril e dominantno gaźikaji interpretacjia.

(Translacija: Mozes F. Heinschink)

Literatura

Fennesz-Juhasz, Christiane; Cech, Petra; Halwachs, Dieter W.; Heinschink, Mozes F. (ed.). 2003. Die schlaue Romni: Märchen und Lieder der Roma / E bengali Romni: So Roma phenen taj gilaben. Klagenfurt: Drava Verlag (Transkript und deutsche Übersetzung / transkripto taj njamcicka translacija / transcript and German translation: pp. 194–221).

Mode, Heinz; Hübschmannová, Milena (ed.). 1983. Zigeunermärchen aus aller Welt. 3 Bände, Leipzig: Insel-Verlag (andere deutsche Übersetzung / eg aver njamcicka translacija / another German translation: Band I, pp. 139–56).

Uther, Hans-Jörg. 2004. The Types of International Folktales: A Classification and Bibliography (= FF Communications 85–87), 3 Bände. Helsinki: Academia Scientiarum Fenica.