Duj RomArchivako timeskere membrura, Dr Daniel Baker thaj Rosamaria E. Kostic Cisneros, vaš kodi kolekcija dije pengi kontribucija. Soduj dije foto thaj imažura vaš but objektura, leindoj kate vi o khelipe tambourines, Flamenco uravimata, postakere karte thaj javera suvenirurasave so sikavena sar Romane džuvlja vaj murša khelena. Buteder butja ande kadala kolekcije si vaš Flamenco thaj Espanijakere Roma, thaj kodoleske akava tekstosko cilo sit e phandel sa kadala elementura ano fremi kadale kulturakere kontekstostar.

Flamenco Historia

O Flamenco sar arteski forma sikavela e Espanijakere Romengi historija thaj sikavela e Andalusiakere regionesko paradokso. Kodo si forma katar e oralno historia kote so i tradicija, e gestura, poezija, khelipe, muzika thaj e emocije avena khetane thaj dokumentirinena kadale manušengi thaj regioneski nakhli vrama. O Flamenco avela kotar e Espanijakere Roma thaj si paše phanglo e interakcijasar maškar e na-Roma thaj e Roma. O Flamenco pašljol upral sakodivesesko dživdipe ande Romengi komuniteta thaj sikavela pes khelibaskere čhibjaar, akak prendžardo sar Flamenco.

O Flamenco Romani arteski forma savi so butivar sikavela pes ande objektura thaj sasa inspiracija vaš baro numero vizuelno artiengere egzibicije sar vi khelibaskere/tancoskere performance.

Varesave Espanijakere Roma si vi Flamenco artistura. O Flamenco butivar dićol pes sar »traditcionalno« tancoski/kehlibaski forma, numa kodo žanro savaht buvljarela pes. Jekh missal/egzamplo vaš artisto sovo so vramasar evoluirindas si e lumako-renomirime Romano Flamenco artisti Belen Maya, savo so avela kotar but prendžardi tancoski/khelibaski familija. Voj si dijas pesk kontribucija si andre an kodi Flamenco-ski teli sekcija ande RomArchive.

E Belen Maya-ko dad, o Mario Maya, sasa pionero ano khelipe Flamenco tanco. Belen Maya barilas ande Flamenco-ski atmosfera thaj sasa ciknori kana astardas te khelel. Voj si lačnp missal/egzamlo vash artisti savi sasa bijami ande tradicionalno-Flamenco familija thaj savi so astardas te khelel »vuži« forma kotar o Flamenco, numa pala kodo teljardas e granice katar kod tanco thaj astardas te čhivel andre modern elementura. Jekh kotar olakere majpalune kotora, »Romnia-A searing homage to Romany Women« (Romnia-A deindoj repsekto pe Romane Džuvlja, 2017) reslas but lačhe vorbi thaj kritike. Sar so o kritiko Johnathan Stein skrinisarelas,

»Kodi bu’i kotar o Belen Maya si jekh egyamplo kotar tradicionalno Roma Flamenco khelutno savo so avela katar e prendžardi Romani familija (Mario Maya) numa, sar te si, lela o kadale divesengo vokabularo thaj koreografijakere legaripena save so si validne ande Flamenco umal. »Romnia-A searing homage to Romany Women« legarela e manušen so dikhen o repspekto pe tradicija katar e Flamenco-sko spirito thaj vilo vi legarela e manušen so dikhen kodo ko neve thana.« (Stein, 2017)

O imažo so butivar si stereotipo vaš Flamenco, si kodo so i Carmen, e bare vileskiri »Gypsy« džuvli savi so lela e godži ande Prosper Mérimé-ski novella thaj e Georges Bizet-eski opera, teli jekh alav. Maye-ski bući sikavela e Romane džvlja pe majrealistikani roš, deindoj šajipe vaš kontar narativura dži pe tradicionalno Flamenco-sko imižo.

E Carmen-ako Sterotipo

E Carmen-aki figura aćhilas arhetipo vaš Flamenco thaj kadale figura sikavela pes ande but objektura paše phangle e vi artikane formencar vi e Romane džuvljasar.

»O stereotipikano imažo katar e ›Gypsy‹ džuvli šaj si paše dži ko imažo upral savo so o Mérimée bazirinela peski novela ›Carmen‹ ko 1860-to beršain the 1860s. E Mérimée-ski storija sasa vaš jekh Espanijako vojako savo so zamanglas jekhe ›jagale Gypsy‹ džuvlja anavkerdi sar Carmen. Sig pala kadi novella e Francijako kompozitori Bizet hramonela opera bazirimu upral kadi novella thaj prezentirinela pes anglal e Francijaki publika ko 1875.« (Leicester, 1994)

Kodo imažo kotar e »Gypsy« džuvli sikavela pes ande bute kompozitorengi thaj hramondengi bući trujal sasti vrama kolesar, reproducirinela pes hohavno imažo vaš e Romane džuvljako thaj khelutnako.

Džikote o khetanipe kotar o Flamenco thaj Romani džuvli e Carmen-akere figurasar, so šaj dićol pes bidukhavdini, čačeste reflektirinela, sikavela, o hor misinformiriba thaj romantizirimo komunitetako imažo. Bute manušengi tendencija te phanden khetane o Flamenco thaj e Carmen-a, naj numa učhe seksualizirimi, numa si vi phagerdini thaj but bilačhi. O Flamenco si kerdino kotar giljavipe, bašalipe gitara thaj khelipe, numa tipikano fokuso buteder si upral e flamenco džuvli so khelel olakere cohasar, lunge kale balencar thaj olako »erotizirime« khelipe.

Kadala background informacije ažutin te kontekstuizirinel pes kotar Romano vizuelno arttisto thaj teoretiko Dr Daniel Baker. O materijalo so vov dijas e Archivake naj buti savi so vov korkores kerdas, buteder si serija kotar e fotografije oleskere kolekcijatar save so sikavena Flamenco khelutnen thaj, vaj elementura katar e Romani komuniteta.

Dr Daniel Baker

O Dr Daniel Baker si artisto, kuratoro thaj teoretiko. Si Romani Gypsy bijamo ano Kent, kerdas pesko doktorato upral e »Gypsy estetika« ande Royal College of Art, London. O Baker sasa egzibitori thaj advajzero ko avguno thaj dujto Romano Paviljono »Paradise Lost« thaj »Call the Witness« ko 52-to thaj 54-to Venecijako Bienale. E Baker-eski praktika rodela i rola kotar o arti ki socijalno agencija. Oleskere publikacije »We Roma: A Critical Reader in Contemporary Art« (Amen e Roma: Kritikano drabarutno, 2013) thaj »Ex Libris« (2009). E Baker-eski bući si sikavdini internacionalno thaj šaj te arakhel pes ande kolekcije trujal sasti Europa, Amerika thaj Azija. Nekanutno Šerutno ande Gypsy Council (2006–2009), o Baker akak dživel thaj kerel bući ano London, UK.

Tambourine

I tambourine si jekh kotar e majphurane muzikane instrumentura so džanena pes. Sar so phenel o Hargrove,

»bašalelas pes ano phurano Egipto thaj vaš kodo instrument phenela pes vi ande Biblija... O instrumento tambourine avilas ande Espania e Mavroncar. Instrumentosko alav si Persijaki vorba so phenel ›rota‹.« (Hargrove, 2013)

Kodo si perkusijako instrument save so isi sastrunalo fremo tikne sastrunale diskoncar save so naj zurales fiksirime thaj mukhena glaso kana izdrala pes o instrument. O manuš so bašalela ole ikerela e instrumente ko jekh vast thaj javere vastesar marela upri leste.

E Baker-eskere kolekcijate isi nekobor instrumentura save so šaj te klasificirinen pes sar tambourines, kerdine javereder materijalondar. Ano trin katar kadala tambourine isi imažura upral e instrumentoski rota, so sikavena Flamenco scene thaj stereotipo vaš e Romani tancerka/khelutni.

I avguni tambourine ani kolekcija si kerdini kaštestar thaj i membrane si kotar e dživindikani mortik. Upral e mortik isi džuvlikano portreti kotar šaj Romani khelutni.

O Baker hramonela kaj e

»instrumentosko muj trujal e berša khoslilas pes, numa vi majdur šaj te dikhel pes šarmantno džuvlikano portreto thaj pali late o del. Jekh paro kotar e metalno diskura aćhilas numa e javera duj si hasardine.« (Baker 2018)

I dujto tambourine si sane sastrnestar Chad Valley-ski čhavorikani tambourine kotar e 1960-tone beršendar. E tambourine-ko muj sikavela imažo katar Romani džuvli so khelel so legarela uravipe lole koloresar pharne kotorencar, somnakune cohasar kale menijencar thaj vunato dikhlosar. Ko palutno muj e instrumentosko sikavela pes jag ande karavano. Nekobor Romnja khelena trujal i jag anglal o karavano. Ikerena pes koloririme lente čhutine upral e tambourine so ikerela an ple vasta i khelutni. Kotar e instrumenteskere riga isi lole, somnakune thaj kale dijamantno formakere bara. Tikne cimbalura/diskura si insertirime kotar e instrumentoski rig.

I trinto tambourine datirinela kotar e 1950-tone vaj 1960-tone berša. Isi ola stilizirimi scena kotar Flamenco khelutne kotar angluni rig thaj serija gasave ilustracije kotar e khelutne thaj muzikantura katar e riga. Isi trin para cimbalura kotar somnakuno sastrn trujal o parametric. Dikhela pes kaj e cimbalura vaktesar/vramasar line phurikano okoloro.

Kadala trin tambourine sikavena e Romane džuvlja gasave dromesar so šaj e instrumentura te dikhen pes vi sar suvenirura. Kodo tipo kotar vizuelno reprezentacija si sar varesavo palpalipe vaš stereotipikane imažura so cirkulirinena trujal e generalno publika.

Suvenirura

E turistura kana phirena na džana but ko šoping, numa but individualcura olendar kinena varesave cikne butja kotar e lokalno bolti. Kinena cikne butja save si javereder, cikne, bare, bute kolorencar, javereder funkcijencar. E turistongo market/bazari si profitabilno ki sasti luma thaj butivar e suvenirura si dekoririme thaj isi olen imažura save so e turiston trubuj te den godi vaš kodo than kote so phurde thaj vizitkerde. Dong thaj Siu (2013) gasavo turistongo kinibe definirinena sar »eksperiencako intenziribe«: kodo phenel kaj suvenirengoro kinibe sikavela kaj oleni isi dromaribaski, turistikani eksperienca. Te phenas čačeste, but turistura hačaren kaj olengoro dromaribe naj te ovel kompletirimo ten a kinge varesavo suveniri. (Swanson & Horridge, 2006). E suvenirija si vitalno vaš turizmoski ekonomija (Griggio, 2015), džikote biknibe thaj kinibbe suvenirija si rutinako aktiviteti vaš e turistikane destinacije (Swanson & Timothy, 2012).

Na dumut, nevo rodipe vaš e suvenirura sasa kerdino savo rodijas ande

»turistikani perspektiva, thaj phenela kaj e suvenirija si materijalno butja vaj varesave lačhe memorije save so simbolizirinena varesavi lačhi vrama vaj eksperienca. Jekh javer koncepcija sikavela i perspektiva katar e manuša save so biknena e suveniron, thaj kodo si so e suvenirija si turistikano produkto save so šaj te arakhen pes ko turistikane bolti vaj ande zanatongere bolti.« (Sthapit & Bjork, 2017)

E suvenirija si materijalno butja save si paše phangle memorijencar thaj eksperiencasar kotar varesaavo than. Suvenirongo kinibe si aktiviteto kerela pes kana isi varesave feste thaj e suvenirura konkretizirinena thaj ikerena e turistongere memorie kotar varesavi themeski vizita (Gordon, 1986). Džikote suvenirongo kinibe šaj te dikhel pes sar baro plusi vaš sasti ekonomija thaj vaš e lokalno biznisura, e suvenirongi negativno rig si kodo so butivar projektirinena vi varesave stereotipikane imažura.

Kodo so e Baker-eski kolekcija ilustririnela si o drom sar e Flamenco khelutne thaj e Romane džuvlja si portretirime ande suvenirura thaj objektura save si vaš dekoracija. Kadala imažura pal kodo si reproducirime, konzumirime thaj haljovela pes kaj kodo si čačuni refleksija kotar e Romengo dživdipe, so si jekh bilačhi distorzija. Džikote kadala tambourine si primarno kotar 1950-tone thaj 1960-tone berša, reproduciribe gasave stereotipura vi dureder si khetanutni praktika adadžives. Kodo šaj te dikhel pes vi trujal e tikne kukle anavkerde Senorita kukle save so reflektirinena kodi fascinacija e Romane imižesar thaj badanesar e Flamenco khelutnako.

Kukle

O Baker phenel kaj e Marin Chiclana kukle majangle sasa dizajnirime kotar o Don José Marín Verdugo ko 1920-tone berša. E avgune kukle sasa kerdine kotar keramika, numa adadžives šaj te kinen pes gasave kukle kerdine plastikatar. E plasitikane kolekcionarno kukle so šaj te dikhen pes kate resline pengo učhipe ko 1960-tone thaj 1970-tone berša. E kukle isi muj savo so asala thaj dikhena pe rig. Sakone jekha kukla isi detalno asesorija sar so so angrustika, gitara, kastanete, tradicionalno kerdine khanglja vaš bala (peinetas) thaj čarore mantillas. Isi jekh Marin Dolls Museum Fabrika locirimi ande provincija Cadiz, Espania. Kodo si bari turistikani atrakcija vaš o region thaj baro faktoro ande Andaluzijaki ekonomija.

Kadala kukle si but mahat/importantno vaš komercijalizasa thaj globalizacijasar ko Romano khelibe, o Flamenko tanco. Sar artefaktija von demonstririnena leibe e Romane kultura thaj e džuvlikane Flamenco khelutnen so kerelas pes trujal sa akala berša. Isi nekobor tipura kukle so šaj te kinen pes pe agorune bolti thaj kadala kukle reprezentuin e pazare savo so egzistuil. Sar so phenel o Hargrove,

»dži ko 1829-to berš e Flamenco uravimata ačhile popularno ko učheder klase ando them. Vramasar, kodo uravipe ačhilas nacionalno kostumo ande Espania thaj vi dureder legarela pes ko Svill-ako Aprilosko Festivalo thaj pe javera specijalno okazie.« (Hargrove, 2013)

E Aprilesko Festivalo pe savo o Hargrove referirinela, direktno si phanglo e Sevillanas tancosar.

Sevillanas thaj Postake karte

E Sevillanas majngle sasa folk khelipe ande teluni Espania. Kodo khelipe naj Flamenco numa isi ole but khetanutne miškipa, specijalno palmencar thaj vastencar sar o Flamenco. Ande Sevillanas nane but maripe thaj khelipe phundrencar, numa ande trinto versi isi hari khuvibe patumencar. I kompletno Sevillanas si kerdini kotar e štar individualno tancija/khelipa pe muzika so si pe štarto kotor taktostar. Ande muzika sasti vrama bašavel gitara thaj o tanco si tipično vaš duj. Etančerija nakhena jekh dži ko javer ki serija iranipa numa šha/nikana na astarena pes.

Feria de Abril si si jekhe kurkesko festival ande Seville, savo si but prendžardo thaj pe leste avena na numa lokalne manuša numa vi manuša kotar sasti Espania thaj avrijal olatar. Pe kodo festival Feria de Abril e Sevillanas tancija vi dureder khelena pes kotar e duj manuša thaj katar e grupe kotar sa e dživdipaskere sfere. Džikote džala o festival e manuša so avena kate khelena Sevillanas, vi kodo si vaj nane tančerija. O foro butivar si paše phanglo e Flamenco-sar thaj e Feria de Abril thaj e Flamenco khelutne si sikavdine ande poštakere karte thaj ande suvenirura. E tancoskere sekcija isi ulavdini kolekcija dendi kotar o Museum of Roma Culture, Brno, kote so isi vi serija katar e suvenirura, specijalno poštakere karte save so sikavena kodo fakto.

E Sevillanas khelutne legarena tradicionalno uravimata thaj kostimija save so šaj te dikhen pes džikote džal o festival. I tradicija te legaren pes gasave specijalno uravimata vi dureder šaj te dikhel pes ande Espanijakere Feste. E Flamenco khelutni thaj historiko Rosamaria Cisneros kerdas serija katar e fotografije kotar e Flamenco thaj Sevillanas uravimata. Olaki kolekcija si barvali bute uravimatencar pe but kolorura thaj diferentno paripaskere numerura.

Rosamaria E. Kostic Cisneros

I Rosamaria E. Kostic Cisneros [www.rosasencis.org] si artisti, khelutni, koreografi, tancosko historiko thaj kuratori. I Cisneros dživdijas thaj kheldas pe but kotora saste sumnalestar thaj kerdas kooperacija bute bare Flamenco alavencar thaj bare figurencar ande tancesko umal. Voj sikljarelas khelipe trujal sasti Europa thaj ande US thaj skrinisarel nevo khelipe. Voj si involvirimi/hemimi pe but EU fundirime projektura kolengo cilo si te del pes šajipe edukacijake vaš e dukhavdine grupe thaj etnikane minoritetonge thaj bešel ande Bordija pe nekobor Romane thaj khelibaskere organiyacije. Pe kodi vrama, voj si profesoro ande Coventry University Centre for Dance Research (C-DaRE) [external link: C-DaRE] bazirime ande UK thaj pe jekh vrama si kuratori ande RomArchivaki »Khelibaski« sekcija.

Voj si inspiririmi kotar e interdiciplinarno buti thaj kolaborativne projektura vi bučaki metodologija. I kombinacija kotar e praktikani thaj teoritikani funda voj kerela pe laki sasti buti thaj rodipaskere interesura thaj legarela pes principostar te anel e manušen khetane. Keripe buti dukhavdine grupencar thaj leipe arti thaj edukacija te angažirinel e komniteton te participirinen ande projektura save so legarena dži pe buteder inkluzivno them, si e baza kotar olako akademikano rodipe. Kulturako barvalipe thaj e digitalno tehnologije si klejakere kotora kotar olaki adadživeski praktika.

Olaki buči e C-DaRE dela olake šajipe te khelel vi majdur thaj te kerel buti savi so lela vi koreografija vi režija pe harne filmija vi fotografikane serije kotar Flamenco uravimata thaj instrumentura. I Cisneros e RomArhivake dijas buteder sar ohto stilistikane fotografije pe save sikavela pes vi tradicionalno vi modern Flamenco uravimata kerdine kotar but dizajnerura thaj uravimatongere kreatorija. Voj kerdas vi filmo vaš e Flamenco uravimatengo dizajneri Adela Olmos. O finalno kotor olakere kolekcijatar si serija kotar khelibaskere šorcija save so heminena e tradicionalno Flamenco tancosko vokabularo e modern koreografijakere čhibjasar.

Flamenco Uravimata

E Flamenco uravimata butivar si paše phangle e khelutnengere badanesar/telosar thaj pe agorune berša aulas ano fokuso thaj atrakcija. E Flamenco-ski komercijalizacija naj nevo fenomeno, numa e uravimata butivar dičon pes thaj fotografirinela pes ki scena.

E Flamenco-skere uravimata si but paše dži pe kadala so legarenas pes pe avgune 1800-tone berša. Pe kodi vrama e Romane džuvlja legarenas simplo uravimata thaj duj vaj trin flonese. Kodo stilo thaj silueta pal kodo sasa modificirime kotar e Flamenco khelutne save so kerenas vi adicionalno flonese, pharuvdas pes o dekolte thaj pe paluno kotor kerdas pes sar treno. Gasave uravimata na fotografirinela pes korkori bizi te uravel ola nesavi džuvli. I Cisneros kerdas fotografije katar barvale kolorencar uravimata kerindo zumo upral e detalura ko uravimakere agora thaj sivipa.

I Cisneros kerdas vi fotografije kotar e Flamenco tancoskere acesorije save so ačhile kotor e tancosko repertoaro. An olaki kolekcija šaj te arakhen pes Flamenco čenja thaj suvja numa vi kastanete. Vi kodo so kodo instrument si butivar paše phanglo e Flamenco-sar, sasa majangle instrument ande folk khelipa. E kastanete ačhile Flamenco-ske asesorije majbuhleste sostar e kastanete ačhile »triko« savo si atraktivno e publikake. Sar e kastanete ačhile kotor e Flamenco-star si kompleksno storija vaš savi naj akak te vorbis. So si mahat/importantno si te phenas kaj e turistongi industrija lela kodo instrument te ačhol nacionalno Espanijako imažo kote so i korida thaj o Flamenco khelena khetanes teli misterija. Teleder si imažira kotar profesionalno kastanete thaj turistikane kastanete save so sikavena stereotipikano imažo.

Flamenco Uravimasko Dokumentarno Filmo

»Behind the Flamenco Dress: An Interview with Adela Olmos« (Pala e Flamenco Uravimata: Intervju e rajonasar Adela Olmos, Cisneros, UK, 2015) si na but lungo dokumentarno filmo savo so sikavela e Flamenco kultura trujal e vorbi thaj e buči so kerel i Flamenco dizajnerni Adela Olmos. I Cisneros vorbil e dizejnarnasar an lako ciknono studio vaš kodo so si o Flamenco, oleski importance thaj relevantnost ande adadživesesko them thaj sar sa kodo si khetane čhutino ande Flamenco uravimata. O filmo astarela e Olmos-aki traektorija sar na-Espanonjolco so kerel buti ande Espanijali Flamenco-ski luma thaj olako korkorutno proceso kotar keribe thaj kreiribe Flamenco uravipa. Voj phenel sar sit e kerel pes buti ande Jerez, Espania, thaj ano London, UK, thaj dikhindoj palpale pe vrama an lako umal, voj del apes godi kana šunelas e Paco de Lucia sar bašalel.

O dokumentarno filno sasa režirimo thaj editirimo kotar e Cisneros thaj lijas baro prizo sar majlačho dokumentarno filmo kotar UK pe Euro film Festival-o 2016 berš Milajeski Edicija. Ano filmo si muzika kotar o Paco de Lucía thaj kodo dokumentarno filmo anela e Flamenco-skere koloritno uravimata pašeder ki buhleder publika.

Saetas, Mantillas thaj Peinetas

Sunto Kurko: Kričunosko kurko si kerdino kotar serija ritualno imažura so sasa kerdine trujal e vrama. Džikote si o Sunto Kurko ande Espania, thaj specifikaneder ande Andalusia, sigurno šaj te dikhel pes procesije save legarena statue vaj religiojakere scenen so džala trujal oforo mašakar e deš thaj tranda Nazarenos. Paralelno kadale fizikane egzamploncar kotar o suntipe trujal kodo Sunto Kurko, kerena pes vi varesave namaterijalno performance save si signifikantno vaš kodo efta-divesko kulturako khidipe. I Saeta, so si tradicionalno religijaki gili savi si paše dži ko Flamenco, si forma kotar Devlesko bararipe so giljavela pes bizi muzika, avindoj kotar e Biboldengi religijaki gili savi so datirinela kotar o deš thaj šofto šelberšipe. Tipikanes, e Saetero isi zuralo, učho emocionalno glaso/krlo thaj astarela oleski/olaki gili sar so i procesija agorela pes.

Khetane e procesijencar thaj Saeta-asar, sigurno šaj te dikhel pes vi e Espanijako pohtan džando sar mantilla. I lokhi ornamentalno mantilla avilas kotar e tateder regionura ande Espania pe agor kotar o deš thaj šovto šelberšipe. Kadala so kerenas pes kadale pohtanestar avile popularno maškar e džuvlja ande deš thaj eftato thaj deš thaj ohtoto šelberšipe thaj si sikavdo ande portretura katar e prindžarde Diego Velázquez thaj Francisco de Goya. Ko deš thaj enjato šelberšipe, i Thagarni Isabella II, aktivno dijas motivacija te legarel pes kodo pohtan. I praktika te legarel pes, harnjardas pes pala olaki abdikcija ko 1870 berš, thaj dži ko and by 1900 berša i mantilla legarelas pes num ape limitirime formalno arakhipena sar so si korida, Sunto Kurko thaj phrandipena.

Varesave hainga phenena kaj e mantillas majangle legarenas pes džuvlendar katar e Andalusia, šaj pala e influence kotar e Muslimanongere džuvlja kotar e Upruni Afrika. Džikote e Espancura avile ande Meksiko thaj Teluni thaj Centralno Amerika, von ande pesar e tradicionalno kultura te legaren mantilla ki Latino Amerika. Ande Espania, e džuvlja vi dureder legarena mantillas kana si o Sunto Kurko, korida vaj phrandipa.

I peineta, svareso sar bari khangli, lela pest e ikerel e mantilla. Kodi ornamentalno khangli, butivar koloririmi, avela kotar o deš thaj enjato šelberšipe. I khangli si konveksno thaj isi ola serija kotar e cikne vastore thaj majbut džala khetane phangle e mantilla-sar. Kodo dela bareder učhipe e džuvlenge so legarena ola thaj zurales ikerela olengere bala džikote khelena vaj pe phrandimaski ceremonija, procesija thaj javer. Kodo si standardno element kotar e regionalno kostumengere uravipa ande Valencia thaj Andalusia.

»I mantilla khangli si učeste vazdimi khangli so čhivela pes ande bala thaj si pačardi mantilla-ncar. E khangljako Espanicko alav si peineta thaj avela kotar o region ande Andalusia, kotar so avena vi e Flamenco uravimata.« (Hargrove, 2013)

Ko skurto khelipe »SAETA: The Mourning« (SAETA: O šokalipe/bibaht, Cisneros, UK, 2015), šove minutengo khelibasko filmo, i khelutni thaj artisti, i Rosamaria Cisneros fokusirinela pes upral peineta thaj mantilla. I Cisneros pašeste kerel buči e vidograferoncar thaj editerencar ki pakhiv e tradicionalno aspektosar pe peineta, Saeta thaj mantilla thaj khetanes čhivela olen ko kontemplativno konteksto. Skurto dikhipe upral o tanco lela e tradicionalno gilja, e Saeta, so giljavel pes ko Espaniajako Sunto Kurko thaj anela ola ko modern ambient.

I gili šaj te šunel pes tipikanes ko Sunto Paraštuneski procesija thaj butivar si paše phangli e meribasar. E Flamenco-sko miškipasko vokabularo rodela i šoka/bibaht thaj o filmo džala pala kodo koncepto. O kalo koloro butivar džala khetanes e bibahtasar thaj šokasar thaj e Espanijaki khangli, i peineta, si mahat/importantno vaš e Saeta gili thaj Sunto Kurko.

Ano filmo, i peineta si kopmaktno e modern uravimasar thaj khelel e ideasar vaš e neve droma te dikhel pes o phuranipasko dživdipe. E kostumura thaj khelipena sikavdine ando filmo buhljarena e džande granicen, thaj e Koko Zin-eski kameraki bući formirinela o mičkipe thaj intenzivirinela o hošipe kotar bibaht kolasar khelela i koreografija. E David Ajiri-sko editiribe kerel sa kodo pe »SAETA: The Mourning« si jekh kalo thaj zuralo tancosko filmo. O filmo sasa sikavdino pe nekobor internacionalno filmongere festivalura thaj lijas but phursaka/prizura.

Rights held by: Rosamaria E. Kostic Cisneros (text) — Sarita Jasarova (translation) | Licensed by: Rosamaria E. Kostic Cisneros (text) — Sarita Jasarova (translation) | Licensed under: CC-BY-NC 3.0 Germany | Provided by: RomArchive