Misala/egzampura kotar adadživeseskere artikane butja save so vazden e Romane kutlura šaj te arakhen pes ande buteder thema. Kadi kolekcija sikavela i buti so kerel o adadživesko Romano khelivbaskere artistura Isaac Blake thaj Rosamaria E. Kostic Cisneros, soduj dživen ande UK. O Blake si kuratoro vaš e »Khelibaskiri« sekcija ande RomArchive thaj si direktoro ande Romani Cultural and Arts Company, savi so arakhela pes ande Cardiff, Wales. I Cisneros si membro ande editorijalno timo ande »Khelibaski« sekcija ko RomArchive thaj kerel bući ande Centre for Dance Research ano Coventry Univerziteto, England; ola isi olaki produkcijaki kompanija – RosaSenCisFilm Productions.

Vi kodo so kadi kolekcija fokusirinela pes upral e bući so keren o Blake thaj i Cisnerosas UK-bazirime khelutne thaj koreografura, skurto/harneste sikavela vi javere inicijativen ande UK save so keren bući upral o Romano khelipe thaj javera artija save so educirinena vie Romen vi e na-Romen, leindoj kate vi e Roma Support Group thaj e Romany Theatre Company.

Roma Support Group

Ande UK isi nekobor organizacije save so arakhena e Romane kulturako barvalipe, leindoj kate vi varesaven save so promovirinena o Romano khelipe. I Roma Support Group (link), bazirme ano London, UK, si jekh katar gasave organizacije. Ko nakhle biš berš, i organizacija kerelas pašeste bući e našle Romencar thaj migrantoncar kotar stungorigeski Europa mangindoj te vazden e Romengo dživipasko kvaliteto ande UK. Sar so vi korkori i organizacija ramol an pesko website:

I Roma Support Group promovirinela e Romane kultura trujal saste UK. Ande 1990-tone berša kerdine muzikano thaj khelibasko ansamblo vakerdino Romani Rad, kasko cilo/resarin trujal arti sit e educirinel vi e Romen vi e na-Romen. Sar so von korkore phenen:

I grupa e Romane muzika zurales čhutijas ande kulturaki mapa ande UK thaj kerdas platforma vaš e Roma thaj e na-Roma te aven khetanes trujal gilja thaj khelipe. Kadala kulturakere aktivitetura dende efektivno instrument vaš socijalno inkluzijako promoviribe thaj e involvirime manupšenge dijas šajipe te oven sar varesave agentura vaš pharuvipe ande lengere lokalno komunitetura. Romani Rad e Romane muzikantonge thaj khelutnenge dijas šajipe te trenirinen e terne Romen (maškar efta thaj biš thaj panč berša) thaj te len than pe šela muzikane khidipa trujal o London thaj ande UK:

Maškar e Romane komunitetura thaj familija, e muzikane thaj khelibaskere tradicije denas pes kotar jekh generacija ki javer:

Leindoj e kultura sar kanalo vaš komunikacija, kombinirindoj e socijalno akcijasar, i Roma Support Group thaj Romani Rad avile sar pengere komunitetakere advokatura, džikote pe jeh vrama buhljarenase Romane agenda.

O džanibe sar te len pes e tradicionalno droma vaš sikljovipe khelipe thaj muzika pe jekh modern konteksto thaj trujalipe, na numa so dela e Romenge šajipe te bajraren thaj te ikeren pengo tradicionalno kulturako barvalipe; pe jekh vrama promovirinena e Romane kultura maškar e na-Roma. O khelipe si na-materijalno kulturako barvalipe savo si teli baro risko te hasarel pes. Trujal e khelipaskere projektura thaj festivalura organizirime katar e grupe sar so si Roma Support Group, kodo risko si but tikneder.

Romany Theatre Company

I Romany Theatre Company (link) sasa kerdini kotar o Daniel Allum ko 2002 berš. Allum si romano »Gypsy« savo so korkoro siklilas te ginavel thaj te ramol, irandilas palpale ande škola thaj ačhilas prendžardo hramondo vaš televizija, radio, teatro thaj filmo. Vov kerdas peskoro butikeribasko modelo »avrijal kotar kutija« dživdipaski eksperienca, sasa ole šajipe te sikavel, te educirinel e publika trujal peskere performancengere artija.

I Romany Theatre Company dela eksplanacija pe peskere cilura/resarina:

I kompanija, na numa so promovirinela e Romane kultura, numa lela sama vi vaš edukacija. I kompanija dela nekobor sikljovipaskere šajipena vaš e Roma kerindoj akreditirime sikljovipaskere programura save so ažitin e Romen te zuraren pes sar individualcura thaj te sićon dživdipaskere džanlipa. Kodolesar so ka vazdel o baripe vaš e Romano kulturako barvalipe, i kompanija paćal kaj šaj ažutil te phagen pes e barijere ando them thaj ka kerel lačhender drom vaš haljovipe maškar e Romane thaj na-romane komunitetura.

Romani Cultural and Arts Company

The Romani Cultural and Arts Company (Link) sasa kerdini ko septembro 2009-to berš. O Isaac Blake si kompanijako egzekutivno direktoro savi si bazirimi ano Wales. E kompanijako cilo sit e kerel bući trujal o arti thaj te »anel dži pe komunitetako zuraripe trujal edukacijakere projektura andre ande Gypsy, Romengere thaj Phirutnengere thana«:

I Romani Cultural and Arts Company si legarutni institucija ande UK savi so kerela promoviribe pe Gypsy, Romani thaj Phirutnengi kultura thaj historija. Bajrarela o haljovipe maškar e Romane thaj na-Romane komunitetura trujal buteder aktivitetura, simpoziumija, festivalura thaj treningoskere inicijative. Olako direktoro Isaac Blake, profesionalno khelutno/tanćero, phenel kaj i kompanija e arte thaj e kultura dikhel sar »instrumento vaš zuraripe thaj reprezentiribe maškar e Gypsy, Roma thaj Phirutnengere komunitetura«. Pe jekh vrama i kompanija del suporto e individualconge te oven »komunitetakere šampionija«, motivirindoj olen te oven manuša so anen laćhipa an pengere komunitetija thaj te keren lačhipe na numa korkori penge, numa vi vaš o sasto them.

Isaac Blake – Tančero/Khelutno thaj Koreografo

Isaac Blake, Romani Gypsy, si vi direktoro ande Romani Cultural and Arts Company, vi profesionalno artisti savo so kerdas bući sar tanćero thaj koreografo trujal e sasti luma. Kotar 2000-to dži ko 2003-to berš, vov studirindas tatrosko tanco ande Laban Dance Centre, London (akana akhardo sar Trinity Laban Konzervatoriumo vaš Muzika thaj Tanco). Ande Laban, o Blake kerelas bući bute artistoncar thaj kompanijencar, sar so si Adventures in Motion Pictures (AMP), DV8 thaj Ballet Rambert.

Kana agordas kadala studije, vov gelas te studirinel ande New York, US ande but prendžardi Martha Graham School. Vov gelas pe koreografijakere performance ko Wales Millennium Centre thaj ande Royal Welsh College of Music and Drama, kote so dži adadžives sikavela e studenton.

Vi kodo so vov khelelas ande bute internacionalno prendžarde kompanije thaj studirindas ande majprendžarde škole, o Blake vi dureder bajrarela thaj sikavela peskro Romanipe thaj arakhlas drom sar kadala duj buća thaj lume, te anel khetane. Oleski koreografija kodo reflektirinela but laćhes ande Blake thaj Cisneros Collection leindoj fotografije kotar »Lavior« (Vorbe) kotar 201-to berš, so si jekh kalo kotor so kerel jekh adadživesutno tanco thaj zurali muzika te sikavel i opresija so kerdas pes upral e Gypsies, Roma thaj Phirutne trujal e šelberšipa.⁷

»Lavior« involvirindas trin performatoren save so dikhenas kodola dualno konceptura kotar komunitetako anonimiteto thaj hasaribe e Romane ćhibjako ande Romani kultura. Kote si o tanćero Michael Williams, so si membro ande Earthfall, Welsh-ikani khelibaski thaj fizikane teatroski kompanija, thaj nekanutno membro ande National Youth Dance Wales Company. Vov kerdas bući vi, New-York bazirime Jazz Exchange thaj Nigerikano-Welsh koreaografosar Henri Oguike. O Williams angleder kerdas bući vi e Blake-osar thaj ulavdas e Blake-osko intereso ande »kale thana« eksploririme ande »Lavior«.

I Philippa Reeves, savi so dijas e vokalura ande »Lavior«, si kalasikane trenirimi giljavutni. Voj kerdas bući trujal saste UK thaj Europa diferentno muzikakere stiloncar, leindoj kate vi e performance ande ELAN fizikano teatareski kompanija thaj e US kompozitoresar thaj koreografosar Meredith Monk.

I Stacey Blythe, prendžardi thaj but laćhi muzikantka thaj vokalistka kerel triton membro kadale grupatar. Voj bašavel piano, harpsichord thaj harfa, vi si zurali pe but vokalno stilura. I Blythe bašaldas pe but thana ande sasti luma e Welsh band Ffynnon thaj Cardiff-based Theatr Iolo.

»Lavior« si jekh kotar e but khelipaskere kotora vaš save so o Blake kerdas i koreografija. Importantno sit e phenel pes kaj o Blake si laćho modelo vaš e komuniteta thaj si Romano artisti savo si barikano kodolesar so si Rom, manuš so sikavela kaj nane nisavi kontradikcija pe jekh vrama te ovel pes vi učheste educirimo thaj te ovel pes Roma. Trujal pesko arti thaj kultura, generalno dikhindoj, thaj trujal o tanco, o Blake kerela zuraleder bute manušen, educirindoj vi Romen, vi e na-Romen, thaj buhljarela i definicija vaš kodo so sit e ovel pes Rom ande modern luma.

Rudolf Laban thaj Laban School of Dance

O Isaac Blake si sikavdino adadživesutno tancero thaj studirindas, ao avdives džanela pes sar Trinity Laban Conservatoire of Music and Dance. O Faculty of Dance akana si locirimo ande London numa sasa kerdino ande Manchester teli o anav Art of Movement Studio¹ kotar Austro-Hungariako tancero, koreografo thaj tanc-miškipasko teoretićaro Rudolf Laban. O Laban si klejaki figura ande tancoski luma thaj leskiri filozofija thaj sikavipe kerdine e adadživesutne modern tance. Vov si prendžardo sar pionero ande modern tanco ande Europa thaj sasa le baro impakto:

Rudolf Laban-eskoro sikavipe thaj i Laban School of Dance, na numa so astardas te kerel Blake-oski avguni kariera ano tanco, sasa vi importantno vaš e Rosamaria Cisneros-ki treningo thaj kariera sar tancerka thaj sićarka. Laban, o tancero, buhljardas e khelipaskere analizen, e Laban notacija thaj tanc notacija, save so avile krucijalno kotor ande Cisneros-ki bući javere rigatar kotar olaki diploma kotar University of Wisconsin-Madison. Sar membro otar e Coventry University-tesko Centre vaš Dance Research (UK), I Cisneros vi dureder referirinela ki Laban-eski bući thaj lijas than pe nekobor kursija thaj sikaviba ande Trinity Laban Conservatoire of Music and Dance.

Rosamaria E. Kostic Cisneros – Tancerka thaj Festivalesko Kuratori

Rosamaria E. Kostic Cisneros (link) si artisti, tancerka, koreografi, tancosko historiko thaj festivalosko kuratori. Voj dživelas thaj khelelas pe but diferentno thana ande luma thaj kerdas kooperacija bute Flamenco bare alavencar thaj zurale figurencar pe tancesko umal. Voj sikavelas pe but thana trujal sasti Europa thaj US thaj si manušni so ramonel tanco. I Cisnerosis si hemini/involvirimi pe but projektura fundirime kotar EU kaskere cilura sasa i edukacija vaš socijalno dukhavdine grupe thaj etnikane minoritetura. Voj bešel ande bordure kotar nekobor Romane thaj tancoskere organizacije. Pe kodi vrama voj sikavela ande Coventry University’s Centre for Dance Research (C-DaRE, link) thaj si membro ande editorijalno timo kotar »Khelibaski« sekcija ande RomArchive.

I Cisneros si inspiririmi kotar e interdisciplinarno bući thaj vi kotar kolaborativno projektura thaj bućakere metode. I kombinacija kotar praktika thaj teorija fundirinena sa olakere akadimikane interesija ande rodipe thaj olakiri bući e dukhavdine grupencar kote so lela khetane o arti thaj i edukacija te zurarel e komuniteton thaj te motivirinel olen te oven kotor projektondar save so šaj te anen dži pe inkluzivno societa/them. Thaj ćaćes, olakere legaripaskere principura sit e anel e manušen khetane. E kulturakoro barvalipe thaj e digitalno tehnologije notificirinena olakoro džaipe angle.

Sar kotor e bućatar ano C-DaRE, i Cisneros koorganizirindas duje kurkengere festivalura ando 2014-to thaj 2015-to berš. Hostirimo kotar C-DaRE thaj School of Art and Design kotar Coventry University o 2014-tone beršesko ¡ Flamenko Coventry ! festival sasa panč diveskoro festival koleste sas kerdine buteder sar biš thaj panč aktivitetura, sar so si workshop-ura, sikavibe filmura, egzibicije thaj gala performance. E festivalesko cilo sas anel khetane e arte, dizajne thaj e tancoskere studenton khetane thaj te del šajipe publikake te aven anoo festival bizi love thaj e lokalno artistonge te del pes šajipe te len than ande festival. E studenton so avile sasa šajipe te keren buća kolasar ka roden ande Romengiri historija thaj kulturako barvalipe. O festival ikeredas pes kotar 3-to dži pe 7-to novembro 2014-to berš ande Coventry, UK thaj sasa organizirimo kotar i Cisneros thaj Marcos Young kotar o BBC Radio Oxford.

I Cisneros koorganizirindas vi panče divesko Romani Week festival ko 2015-to berš, so sasa hostirimo kotar C-DaRE thaj School of Art and Design of Coventry University. Ano festivalo ikerdine pes biš thaj panč aktivitetura, sar so sasa ande Flamenko Coventry festivalo, asatrindoj kotar e workshop-ura thaj vakeripa pala filmongi proekcija, egzibicije thaj gala performance. Sar vi o Flamenko Coventry, e festivalesko cilo sasa te anen pes kjetane o arti, dizajno thaj tancooskere studentija, thaj e publikake te del pest e aven ande festival bizi love. E studentonge ande festival sasa dendo šajipe te keren buča so si paše phangle e Romane komunitetasar. O festival kerdas pes ko majo 2015-to berš thaj sasa organizirime kotar i Cisneros.

Te sumirinas, soduj festivalura line arti gemeralno, thaj tanco specifikanes, te šaj te anen pes khetane e Roma thaj e na-Roma, te sičon vaš Romani historija thaj kultura thaj te keren pes buća save si lačhe vaš e Romani komuniteta.

Rights held by: Rosamaria E. Kostic Cisneros (text) — Sarita Jasarova (translation) | Licensed by: Rosamaria E. Kostic Cisneros (text) — Sarita Jasarova (translation) | Licensed under: CC-BY-NC 3.0 Germany | Provided by: RomArchive