Romani literatura an Ungro: Jek pregledo

Rodipe

Zoltán Beck

E novelura katar o József Holdosi

E priče katar o József Holdosi (1951–2005) pecin-pe an jek klaro definirime realiteto: pe ulica. Iako e ulica si jek nejasno metafora, voj formiril o ontologicko ramo pala saore Józsefose novelura.

József Holdosi. By Julia Holdosi, rights granted

Rights held by: Dániel Holdosi | Licensed by: Dániel Holdosi | Licensed under: CC-BY-NC-ND 4.0 International | Provided by: Dániel Holdosi – Private Archive

An leso angluno novelo e titulosa »Kányák« (verbalno ›I familija Kányá‹) vov mothol e priča andar trin generacije e familijaće Kánya. Šov breša pala e angluni publikacija an o breš 1978, iklisto o novelo po nevo e titulosa »Die Straße der Zigeuner« (verbalno: ›I ciganski ulica‹) pe njamcicko čhib. Sar o njamcicko titulo sikavel, nakhla o noveloso semantičko centralno punkto an e translacija karing o socialno ili sociologijako phučipe »Sar trajil thaj sar trajisarda o ›Cigansko narodno‹ an Ungro?« Tipični karakteristike godole translacijaće si varesae specifični orijentacijaće punktura e novelose: E mitura, o transcendencijalizmo, e akcijako ramo thaj e protagonistura sikadon numaj sar ilustracije thaj egzotični bojave an komparacija e aktualnone socialnone realitetosa.

Akava haćaripe, kaj o novelo sikavela o konkretno »realiteto«, sikadol vi ande godo, kaj varesae familijaće membrura e Józsefose haćarde-pe sar e novelose protagonistura. Godolese von ande e autoros angla e kris. O József Holdosi hasnisarda godoja eksperianca an o radioso khelipe: »Hajh, cigányok, hajh, Kányák!«, verbalno ›Ho, ciganona, ho‚ Kányá!‹. E kontrahentura an godoja konfrontacija si o autoro sar došardo, thaj membrura lese familijaće sar došarne, i osumljeno familija Kányá.

Maj palal i Beate Eder-Jordan po nevo arakhla e njamcicko translacija katar o Peter Scharfe, thaj publicisarda e knjiga pale an o breš 2014 jekhe avere titulosa. Godo tituloso sikavel e novelose centroso simbolo ›e kununirime sapa‹: »Die gekrönten Schlangen«. E [recenzije: Link_extern: https://perma.cc/Q9H5-GQVV] an e žurnalura sesa but positivni.

Skoro saore šorutne protagonistura thaj protagonistke an e Józsefose novelura (maškar aver »Kányák«, »Cigánymózes«, »Glóriás«, »Dac«) si aktivni džene, saendje mothaimase perspektive definirin zurale o teksto. Golese o fokuso boldel-pe maj zala karing o personaliteto, nego karing o khetanipe. Godo modaimaso modo stvoril an e tekstura jek kognitivno horizonto, so ćerel e slike alegoricki: Von ćerdon simbolura, kaj e tradicionalno korelacija ›simbolo/anav – objekto‹ ni maj but egzistiril. O Podo, i Palisada thaj i Xajing ćerdon alegoricko trojka, ćerdon egzistencijaće punktura maškar o gav thaj e »Ciganski ulica«, maškar godoja ljuma thaj e telutni ljuma, maškar e Roma thaj e gadže.

Rights held by: Zoltán Beck (text) — Mozes F. Heinschink (translation) | Licensed by: Zoltán Beck (text) — Mozes F. Heinschink (translation) | Licensed under: CC-BY-NC 3.0 Germany | Provided by: RomArchive