Godo phenda o Tamás Jónás an o breš 2002 – vadže ka početko pire karijerako, ali već pala varesae šukare uspexura – an jek intervjuo pala o žurnalo »Barátság«. Po početko katar e 1970-utne breša sesa diskusije pa e kanonizacijako problemo e romane literaturako, numaj an jek maj zala teoreticko modo. I dilema e »romane autorosi« – e »Romesi, sao ramol« – phanglo si sajekh e Romesa Károly Bari. Pak i propozicija katar o Tamás Jónás getosarel godoja diskurzivno opinja, kaj negiril kompletno e sintagma »romani literatura« thaj gajda getosarel vi o diskurso pa godoja tema. O Tamás Jónás thol aver khanči po than godole sintagmako: Pala o Tamás, o poeticko-estetično scenerija si e baza pala e artako egzistencijako modo.

Sigurno si korisno, te dićhas e Tamás Jónásose buća vi katar nacionalno thaj maškar-themutni perspektiva. Pala varesae poezijaće knjige (1994, 1996), sae ni arakhle but sama, iklisti lesi angluni prozaki bući an o breš 1997 e titulosa »Cigányidők« (verbalno: ›Ciganske vrjame‹). Vi te o narativo iklisto numaj an jek ciklo tiražo, lija but lačhe recenzije. Pala godoja akceptacija lesi aver poezijaći knjiga e titulosa »Bentlakás« (verbalno ›praktikumo‹, 1999) sasa publicirime an jek baro iklipeso ćher. De athoskara e autoros sasa le jek than an o kanono e ungrickone literaturako.

Te rindosaras e buća katar o Tamás Jónás xronologicko thaj das vi sama pala lendje temporarni recepcije, bi avela godo jek historično narativo. Revolucijarno thaj senzacionalno si, sar o Tamás Jónás hasnil e platforme an e socialni medije (dikh i digitalno Romani literatura an e Rusija thaj an e Balkanose thema). Angla varesae breša vov lija te publiciril po facebook poemura katar pire maj anglune poezijaće knjige, po rindo e poemondje pala e poezijaće knjige. Godo ćerda vov e poezijaće knjigasa, saji iklisti an o breš 1996 »Nem magunknak« (›Ni pala amen korkoro‹) thaj e poezijaće kolekcijasa, saji iklisti an o breš 1999 »Bentlakás«. E postingosa pire bućango po facebook vov aktualisirisarda pire poemura – sae maj anglal sesa numaj štampirime po papiri thaj an knjige – an o diskursivno kosmoso, sar kaj si lo adjives.

O proceso si interesantno, kaj godolesa i aurorosi rola paruvel-pe: Vov naj maj but ulado katar piri artaći bući, nego vov ćerel-pe korkoro jek artaći bući, an isto mera, sar vov ćerdol artaći bući. Godoja perspektiva si jek eksplikacija pala lese socijalno-politikaće aktivitetura. Gajda, an jek muzikako videjo an jek kampanja pala štampaći slobodija, vov sikadol vi sar autoro, vi sar performacijako dženo: »Nem tetszik a rendszer« (›Na mangav o sistemo‹).

Godolese e publikaći reprezentacija katar o ›ego‹ naj maj but samo jećhe autorosi reprezentacija, nego vi e reprezentacija jećhe instancaći, saji ćerel permanentno vi polifonije thaj thana pala bihaćarimata, thaj vi pala bičače interpretacije. Godoja instanca garavol originalura thaj, po agor, ćerel nesigurnosto thaj e egzistencija jećhe in-between. Godoja eksperianca katar jek in-between formuliril o Tamás Jónás e naratoresa an »Cigányidők«, (›Ciganske vrjame‹):

O Tamás Jónás ćerdilo jek katar e maj importantni ungricki autorura, maj anglal po poezijako sektoro. Lese palune knjige ikliste an e iklipese ćhera Magvető thaj Irodalmi Jelen. An o breš 2013 vov publicirisarda »Lassuló zuhanás« (verbalno › Lokho xaipe‹), jek katar e maj impozantni lirikaće tekstura pe ungricko čhib. Lese buća sesa boldine vi pe francuzicko thaj pe njamcicko čhib. An o breš 2006 thaj 2008 ikliste duj knjige e autorose prozasa thaj poezijasa pe njamcicko čhib, godole sesa i antologija »Als ich noch Zigeuner war«, verbalno ›Kana vadže sema cigano‹ thaj »35. Gedichte und Erzählungen«, verbalno ›35. Poemura thaj priče‹. Leso paluno novelo »Apuapuapu« (verbalno ›Dade-dade-dade‹) iklisto an o breš 2013 an jek transilvanijako iklipeso ćher, lesi paluni poezijaći knjiga iklisti an o breš 2016 e titulosa »Törzs« (verbalno ›Njamo‹).

Rights held by: Zoltán Beck (text) — Mozes F. Heinschink (translation) | Licensed by: Zoltán Beck (text) — Mozes F. Heinschink (translation) | Licensed under: CC-BY-NC 3.0 Germany | Provided by: RomArchive