Kate, ame śaj dikhas maj paśe thaj analitikaneste ande so si argumentativno em o aśundo kotor kaj vov ramosarda ande o “ungrikano” stilo. E ungrikani rapsodija #2 si sasteste ekh katar e kompozitoreske em e laćhe źangle kotora. Vov phirel palal ekh tipikalno “csárdás” forma, bukibarjarel pe o verbunkos stilo. O csárdás sas godisardo avgutno te avel ekh ungrikano folklorno tanco ekhe bisigjarne, pakivdinde sekcijasa (O Lassú aj Lassan). Kadaja sekcija barjarda o tenzope thaj e presija thaj sas phirdi palal ekh sekcija tancuime e kompleksnone purno-meśkipe pe sigjarne tempura (friska aj friss). Kadaja rapsodija sas ramosardi ande e palune 80 berśa e 18-tone śerbeśipenaske thaj sikavel e kompozitoros pe e xor maśkar virtuozno śou keripe thaj kompozicionalno amcibija te trubusarel kriterijura kerde katar e njamcone nacionalistura thaj avantgardnistura katar o maśkaruno deśoxtoto śelberśipe aśal “ućho śukh-keripe”.

Lassan

Dikh kaj o vorto 7-to nivelo (o B naturalno) aba aśundo ande mera 2, savi kerel ekh ekzotikano aj modalno konotacija kana si thodini ando o konteksto vaś Khamteluni (Western) cikni (minorno) kejosko tonalnipe.

Napal astarel e “lassan” sekcija, ka merka 9. Voj si bisigjarni, biregularno, thaj vazdel pes lagano, date o virtuozne źapenata astaren te inklen abo ande mera 24. E avgutni sekcija vaś e tema meśkil pes źi ka e cikni v korda (G# cikno). Katar e mera 27, ekh konstrastirime kotor vaś e lassan tema meśkil pe ande o baro (E major, relativno baro vaś o kherutno kejo) thaj putrel ekh maj ućho registro. Sigo (katar e mera 35) amen si amen ekh anglalphenipe vaś so ka avel e centralno tema vaś e “friska” sekcija.

Katar e kompozicijako gindo, kadava tipo vaś tematikani maśkardori (interrelacija) sikavel e Lisztesko intereso ande e njamconi mol (valuara) thodini pe e “organikane” dorja maśkar e kotorenge teme thaj pe e tematikane pharuvipenata (transformacije). (Njamcone thaj njamcone influensime kompozitorja ando o maśkar e śelberśipenasko buteste dikhle e Betovenes sar barjardipe e nacionalnone tradicijake vaś vazdipe thaj maśkarkhuvipenaske teme pe saste kotora sar doridel len via motivirime piesa.)

Atoska, katar e mera 51, o kotor astarel te vazdel pes thaj sigjardol pes seriozno źikana vov resel ekh baro piano baśalipe savo resdel (celil) aśal ekh kadanso ande e paraleln tonik baro (C# Baro). O vazdipe si ćhinavdo katar o iripe vaś lagonone introdukcije (merka 62), thaj e centralno lassan tema iril pes, ornamentirime. Ando agor, e introdukcija avel palpale vaźe ekh paluno drom ande modificirime forma (merka 110).

Friska

Kadava sa dija o laćharipe (pregotipe) e sigjarnja thaj e xoljardja “Friska” sekcija, savi akana si śeloputerdi (katar mera 118). Kaj astarel e tempo pharuvipenasa, voj sigjarel maj angle katar e mera 158. Le tuke upre specialno vaś e trinale oktavanale pivotura turjal o thulo naj ande mere 166 – 77. Kadava pianistikano triko sas tipikalno e Liszteske ande save vov zoresa dija e barthovina (bariere) vaś so dikhlindol śajdo ande e dorja vaś virtuozipe (kate vov la avantaźo vaś kadala bare vasta thaj e avrjalgojali texnika).

Ama ande e ekhutni vrjama, o Liszt arakhel peski motivacija aśal neve piano texnike ando o priznaime virtuozipe e romane muzikantonengo pe aver instrumentura: ande kadava kazuso o konstantno ćokanipe pe e nota ande verver oktave si i godisardo te imitiril o cimbalo, ekh ćokanime cimbalo baśaldo ande ungrikane romane bande.

Katar kadava punkto źi ando agor, e tematikane elementura si konstantneste thodine ekh pe ekh te vazden e energija. Ekh nevi tema ande ekh maj zalaga rubato [maj but stabilno] tempo si thodino ande e mera 178. Vaźe aver nevi tema si thodini ando o mikso ka mera 218, akana ando baso. (Kadaja tema ka iril pes ando o trinalo [ućo registro] ka mera 274, thaj, kana voj iril pe vaźe ande mera 261, dumodel / źutisarel te kerel pe ekh gorno punkto, andre thodo ekh kejo pharuvipe vaś A baro.

Ando agor (mera 409), o kotor laganil pes ekhe neve tematikane trumbulipenasa, thaj del drom ekhe improvizirime kadenca (“cadenza ad libitum”), save aśal o Liszt trubun te dine ekh “autentikano” romano spontanno elemento, maj anglal e agorno prestissimo koda kaj astarel ka mera 421.

Rights held by: Matthew Gelbart (text) — Angel Ivanov (translation) | Licensed by: Matthew Gelbart (text) — Angel Ivanov (translation) | Licensed under: CC-BY-NC-ND 4.0 International | Provided by: RomArchive