Stredno Evropa

Rodipe

Vakeriben le Gejzaha Horváthoha [angliciko prethoviben] Januaris 2018

kotar Inka Jurková

“Lavutaris” (lavutaris), jekh pal o buteder originalno sthoďipen le Horvathostar, ľidžal peha moralno šigitišagos, so peske jekhavreste den ameterska the profesionalska lavutara.

Rights held by: Gejza Horváth (artist) — Amaro Records (recording) | Licensed by: Gejza Horváth (artist/recording) | Licensed under: CC-BY-NC-ND 4.0 International | Provided by: Gejza Horváth – Private Archive | More at: Amaro Records

IJ: E Adela Galovo irinďas, sar pal tumende bajinelas e daj the o dad, dine tumen, hoj šaj te barol tumaro bašavibanskero talentos, kada tumen diňas praksa, so has ča varekas andre tumare berša pre romaňi kolonija. Tiš irinďas, hoj tumare kontakta le profesionalna lavutarenca phundrade tumaro drom andre luma a hoj pes ačhiľan paťivaleske dženeske, sar andre romaňi the andre čechiko kultura. Gondoľinen peske, hoj kada hin, hoj pes uľiľan sar feder talentos?

O Gejzas Horvath: Kleja kije kada, hoj te dobaruvav andro profesionalno lavutaris, has časos, andro savo baruvavas. Elvis Preslei, Beatles the [čechiko lavutaris] o Karel Vlach has upre pre peskero ašunďipen. Tiš pes bašavenas o giľa le Suchi the Šliter. Miri daj the o dad, rado šunenas he kada bašaviben the šigitinenas man andro bašavibnaskero sikhľiben. Phiravas andre bašavibnaskeri škola, kaj man kamaratinavas vajkecenca raklenca the chudľom te bašavel andre lengere bare grupa pal o bala. Koda has nekbareder sikhľiben – kombinacija te bašavel andre miri famelijakeri grupa the andre gadžikaňi bari grupa.

“So hin nekbareder, sar la irinav, ta mišľinav he pro aver Roma. Kamav, hoj pes the aver Roma te rakhen andre mire giľa the te avel len čujiben pal o peskeripen.”

IJ: Save hin tumare goďa, save inspirinen tumare giľa?

GH: Mire goďa kije ma aven včas tosara. Sar som pal o psichologicko dikhľiben calkom žužo, avel kije ma e muza u me ča užarav, ži kim pal ma bajinela, hoj te avka te phenav. Buterval mange avel pre goďi so pes ačhelas andro miro kheratutno Slovensko, the irinav pal kada o giľa. Paľis mange kerav miri goďi, či hin e agorutňi giľi amatersko abo na. So hin nekbareder, sar la irinav, ta mišľinav he pro aver Roma. Kamav, hoj pes the aver Roma te rakhen andre mire giľa the te avel len čujiben pal o peskeripen.

IJ: Aľe irinďan varekana giľi, sar te bi odphenďipen pre avraluňi sera? Te džanenas pal e diňi tema, so kamenas te džal dureder?

GH: Hi, irinďom giľi, so hin manifestos perdal e diskriminacija the rasismus. Has oda andre situacija, sar dikhľom andre televizija zor pro severos andre Čechiko repubľika, the le nacistenca, so pochodinenas the lengere džene so len rado dikhen. Minďar džanavas, hoj pal kada mušinav te irinel giľi.

IJ: Tumen sthoven bašaviben, aľe tiš san dženo so irinel – mek avri diňan vakeribnaskeri genďi tel o nav “Trispras”. So hin kijo tumaro jilo pašeder o bašaviben či e literatura?

GH: Čujinav isto voďi perdal paťiv, či sthovav abo irinav teksti, vaš kada, hoj hin perdal ma istes bare. Avka istes hin perdal ma bares te irinel o vakeribena.

“O čhavore kerde but, na ča andro bašaviben, aľe he but lendar tiš andro peskero akademicko the buťakero dživipen.”

IJ: Ľidžanas buteder sar deš berš bašavibnaskeri ďalňa tel e organizacija IQ Roma Servis. Soske pes rozginďan te kerel buťi le terne Romenca direg pal o bašaviben?

GH: Predžiďiľom buteder andro miro dživipen pal o turne pal e luma, sar lavutaris. Sar odgeľom andro dochodkos, chudľom buter te šunel bašaviben pal o akorutno Československo the buter mange na has pre dzeka. Vaš kada man rozginďom te predel peskere džaňibena. Kamav te pomožinel, kolen so kamen te avel len feder dživipen the te kerel lačho bašaviben. Andre kada časos, so kala organizacijaha keravas buťi, o čhavore kerenas bare veci anglal, na ča andro bašaviben, aľe he but lendar andro peskero akademicko the buťakero dživipen. Kombinacija IQ Roma Servis la bašavibnaskera ďalňaha, hin idealno, bo varesave dženen bi has interesis pal o bašaviben, aľe sar hine amenca, hine motivimen kije kada, hoj te aven pro amaro dosikhľiben. Kavka barol o dženo sar calkos. Varekana kerav bašavibena mire dženenca the agorutno ašariben hvazdel lengeri paťiv, so hin perdal lende, so pes na del te poťinel, te džal dureder.

IJ: Tumari nekneveder goďi, but užarďi, hin na ziskovo cirdlo študijos Amaro Records. Save hin tumare goďa akana, te imar džal jekh berš?

GH: Veresavo časos na achaľuvavas, soske pes dičhol, hoj nane ňisavi dzeka la baredera grupi pal o romano bašaviben, so bašaven o Roma, he sar giľavelas romane giľa e rakľi Zuzana Navarovo abo e Ida Kelerovo, has bari dzeka. Avľas mange pre goďi, hoj problemos hin andre kada, hoj hin čepo kvalitne cirdle. Akana amen hin študijos Amaro Records, andre savo amen hin maj sako raťi varesavo raťutno programos. Buteder pes o Roma the o gadže sdžan the bašaven. The kada, has mindig miro suno.

Rights held by: Inka Jurková (text) — Martin Gális (translation) — Iveta Kokyová (translation) | Licensed by: Inka Jurková (text) — Martin Gális (translation) — Iveta Kokyová (translation) | Licensed under: CC-BY-NC 3.0 Germany | Provided by: RomArchive