E Fotografijakere Politike

Rodipe

Kuririmo kotar o André Raatzsch

video
Politics of Photography

Politics of Photography | pho_00054_m1_i1 Rights held by: André Raatzsch — Erika Trammer | Licensed by: André Raatzsch — Erika Trammer | Licensed under: CC-BY-NC-ND 4.0 International | Provided by: RomArchive The images cited in the film were kindly provided by: György Buzás Jánonsé Buzás József Buzás Sándor Buzás Palkó Lászlóné Mária Raatzsch Jürgen Raatzsch György Stalter Jánosné Turkacs Rozália Treiber Chad Evans Wyatt Burt Glinn – Agentur Focus / Magnum Photos Josef Koudelka – Agentur Focus / Magnum Photos Hungarian Film Office - Magyar Film Iroda Museum of Ethnography – Budapest Fortepan – Online Photo Archive Florian Schuh – Picture Alliance Rhein Neckar Zeitung

‘O bisiklo manuś and-o avindipen sar phenel pes, naj te ovel o manuś savo na ʒanel te drabarel i alfabeta, tok odova so na ʒanel te lel fotografia. Ama śaj te ginas sar manuś so na ʒanel te drabarel vo odole fotografes so naśtin te drabarel pesqe xodutne fotografie?’

Walter Benjamin (1931, A Short History of Photography, rinćhibǎripen katar Stanley Mitchell)

So fora po but o manuśa paćan so i realiteta si odova so sikaven o medie, o filmǎ thaj i fotografia. Palem si baro pućhipen te ʒanas val akava si i ćaćutni realiteta.

Isi amaro godorvalipen thaj amaro demokratiko hakaj te alosaras so dikhas and-o tasfir: so dikhas amen andre ? “Avere ratesqe manuśen” ja “amare somthemutnen”? Pućhas amen val si te ovel jekh dǐves jekh evroputni politika e tasfirenqi anda savi śaj te haćaras fededer o komplekso koneksi maśkar amaro dostipen thaj amari historia? Jekh politika e tasfirenqe anda savi i fotografia si te sevel sar maśkarni kaj te tordǎras palem amaro xod tasfir – jekh xod tasfir savo putrel amenqe jekh avindipen.

Kamlol pes amenqe fotografie save sikaven amaro manuśikani digniteta thaj save keren dikhlǒvera savorrenqe o serimata save sas xasarde ja avrićhudine katar-o kolektivo somʒanipen: Rromenqe tasfira save phanden khetane o xasardo ʒanipen amare mutualone eksperiencěnqo and-i evroputni historia thaj savo thovel amari khetani phendli/baxt-bibaxt and-o angluno plano.

Val si te ovel jekh dǐves jekh vaxt anda savo o dikhipen so kerel kodifikacia thaj ovel katar-i dominanto strategia e reprezentacienqi śaj te paruvdǒl thaj anda savo jekh politika e tasfirenqi śaj biandǒl odothe kaj o fotografie si labǎrde kaj te vazden barabar hakaja thaj patǐv, manuśikani digniteta?

Savorre ʒene save vazden medie, savorre ʒene save keren tasfira save dikhen len vi odola so si len tasfira so lile on korkorre, savorre arakhlǒn mamuj jekh bari problema kaj te ʒamaven jekh khetani politika e tasfirenqi, jekh gasavi politika savi anel jekh laćheder avindipen amenqe savorrenqe.